Analiza pierwiastkowa włosów – reguły interpretacji według Cutlera

Analiza pierwiastkowa włosów to proste i nie inwazyjne badanie, które pomaga określić, czy dana osoba jest zatruta toksycznymi metalami. Jednakże jego interpretacja wymaga odpowiedniej wiedzy i doświadczenia.

Tak naprawdę sam wynik niewiele mówi osobie, która nie wie czego szukać i co tak naprawdę widzi. Najczęściej spotykam się z dosłownym odczytywaniem wskazań na wyniku, czyli na zasadzie – wysoki poziom jakiegoś pierwiastka oznacza, jego nadmiar w organizmie, a z kolei niski oznacza jego niedobór. To błąd, nie wszystkie wskazania poziomów pierwiastków można odczytywać w ten sposób. W przypadku części pierwiastków jest dokładnie na odwrót, np. wysoki poziom cynku i wapnia na wyniku wskazuje na ich niedobór w organizmie. Wskazania dla części pierwiastków w ogólnie nie są wiarygodne, jak ma to miejsce np. w przypadku sodu, potasu i żelaza. Jednakże wskazania dla takich pierwiastków mogą dostarczyć cennych informacji np. o stanie naszych nadnerczy, gdy porównamy ich poziom względem innych pierwiastków. Sprawę dodatkowo komplikuje zatrucie metalami ciężkimi, zwłaszcza rtęcią, która w istotny sposób wpływa na gospodarkę mineralną w naszym organizmie. W praktyce oznacza to, że te wskazania, które u osoby nie zatrutej rtęcią można interpretować dosłownie, u osoby zatrutej nią wymagają już innego sposobu interpretacji. Na uwadze trzeba również mieć uwarunkowania genetyczne i zaburzenia metabolizmu u danej osoby.

Często również obserwuje interpretowanie wyników analizy pierwiastkowej włosów w oderwaniu od stanu danej osoby. Przykładowo wynik dla kilku metali ciężkich na żółtym polu nie musi oznaczać, że dana osoba jest nimi zatruta. Takie wyniki mogą wskazywać, że dana osoba ma dobrze funkcjonujący detoks i jej organizm sprawnie usuwa je z organizmu. Aby prawidłowo zinterpretować analizę pierwiastkową włosów trzeba dobrze poznać sytuację zdrowotną danej osoby i jej historię.

Między innymi właśnie dlatego Cutler opracował reguły obliczania (counting rules). Reguły te pomagają osobom bez specjalistycznej wiedzy określić w większości przypadków, czy dany wynik wskazuje na możliwe zatrucie rtęcią. Bardziej wnikliwa interpretacja wymaga odpowiedniej wiedzy i doświadczenia więc w razie potrzeby warto skorzystać z pomocy specjalisty.

Reguły obliczania zostały opisane w dalszej części tego artykułu.

Diagnostyka zatrucia rtęcią i innymi metalami toksycznymi – badania z krwi, moczu oraz analiza pierwiastkowa włosów

W celu potwierdzenia zatrucia metalami ciężkimi najczęściej wykonuje się badania z krwi lub moczu. Natomiast według Cutlera, najbardziej wartościowym badaniem w przypadku przewlekłego zatrucia rtęcią jest analiza pierwiastkowa włosów. Zaleca on ją w tym przypadku z uwagi na fakt, że rtęć oraz inne toksyczne metale ulegają odłożeniu w różnych tkankach organizmu i ich poziom we krwi oraz moczu spada wraz z upływem czasu od momentu ekspozycji. Po upływie kilku miesięcy, również w analizie pierwiastkowej włosów poziom tych toksycznych metali może być niski. Jednak mimo to badanie te pozwala określić, czy transport mineralny organizmu został zaburzony i dzięki temu można stwierdzić, czy u danej osoby doszło do zatrucia. Pomagają w tym właśnie wcześniej wspomniane reguły obliczania.

Próby prowokacyjne

Czasem w celach diagnostycznych wykonuje się również tak zwane próby prowokacyjne. Podczas takiej próby podaje się pacjentowi dużą dawkę środka chelatującego w celu zmobilizowania metali ciężkich, a następnie robi się zbiórkę moczu lub badania z krwi. Podanie wysokiej dawki środka chelatujacego skutkuje mobilizacją dużych ilości metali ciężkich, które później ulegną redystrybucji powodując uszkodzenia różnych tkanek. Dlatego Cutler odradza stosowanie tej metody, gdy można wykonać bezpieczniejszą analizę pierwiastkową włosów.

Gdzie można zrobić analizę pierwiastkową włosów?

W momencie pisania tego artykułu analizę pierwiastkową włosów można wykonać w:

USA
http://www.holisticheal.com/hair-elements-test.html
https://www.directlabs.com/ (nazwa badania to: Hair Toxic & Essential Elements-Doctor’s Data Kit.)
https://www.greatplainslaboratory.com/metals-hair-test/

UK
https://regeneruslabs.com/

Polska (włosy trafiają do USA i badane są przez laboratorium Doctor’s Data)
http://drcubala.com/
http://www.genom.com.pl/

Interpretacja analizy pierwiastkowej włosów – reguły obliczania (counting rules)

Omówione poniżej zasady obliczania zostały stworzone tylko i wyłącznie dla badania wykonywanego w Doctor’s Data (wszystkie podane wyżej miejsca wykonują badanie w tym laboratorium) oraz The Great Plains Laboratory. Zakresy referencyjne i ilość badanych pierwiastków różnią się pomiędzy laboratoriami i nie wszystkie laboratoria posiadają zakresy dostosowane do próbek pobranych od dzieci. Między innymi z tych powodów nie należy stosować metod obliczania stworzonych przez Cutlera do interpretacji badań wykonywanych w innych laboratoriach np. Biomol, Lifelinediag itp., bez odpowiedniej modyfikacji.

Cutler opracował pięć prostych reguł obliczania, które pomagają określić na podstawie wyniku analizy pierwiastkowej włosów, czy u danej osoby został zaburzony transport mineralny na skutek przewlekłego zatrucia rtęcią.

Według Cutlera, jeśli którakolwiek z reguł została spełniona, wynik wskazuje na zaburzony transport mineralny, którego przyczyną jest zatrucie rtęcią. Spełnienie choćby jednej reguły daje 97.5% prawdopodobieństwa, że coś zaburza nasz transport mineralny i 2,5% szansy na to, że wynik ten jest przypadkowy.

Spełnienie więcej niż 1 reguły nie oznacza, że w organizmie danej osoby jest więcej rtęci niż u osoby, której wynik spełnił 2 reguły. W teorii jednocześnie mogą być spełnione maksymalnie 3 reguły.

Wynik składa się z trzech tabel:

  • TOXIC METALS
  • ESSENTIAL AND OTHER ELEMENS
  • SPECIMEN DATA/RATIOS

Wszystkie reguły wyliczamy z tabeli – „ESSENTIAL AND OTHER ELEMENTS”

Wynik przykładowy

Reguła 1

Pierwsza reguła polega na policzeniu wyników, które przekraczają sam środek skali, czyli 50-ty centyl w prawą stronę. Jeśli ich liczba wynosi 5 lub mniej, wyniki wskazują na zaburzenia transportu mineralnego.

Na wyniku przykładowym wyniku zaznaczone zostały wszystkie elementy wykraczające poza 50-ty centyl i jest ich 11, a więc reguła 1 nie została spełniona.

Jeśli jakiś element znajduje się idealnie na środku i nie przechyla w żadną ze stron to można go w ogóle nie policzyć lub dla dokładności liczyć takie wskazania jako 0,5 dla reguły pierwszej i drugiej.

WAŻNE: Reguła ta może zostać spełniona u zdrowych kobiet, które są w ciąży i/lub w okresie laktacji, zwłaszcza, gdy są na diecie wegetariańskiej. W takim wypadku wyniki nie będą dokładne i wiarygodne. U wegetarian nie ma problemów z dokładnością analizy, zmiany pojawią się tylko w okresie ciąży i laktacji.

UWAGA: Jeśli reguła pierwsza została spełniona to elementy potencjalnie toksyczne, których poziom jest bardzo podwyższony mogą stanowić rzeczywisty problem. Istnieje również możliwość, że u danej osoby występuje problem z pierwiastkiem, którego poziom jest w normie.

Reguła 2

Drugą regułę sprawdza się w ten sam sposób, tylko w drugą stronę. A więc należy policzyć wskazania, które przekroczyły 50-ty centyl w drugą stronę, czyli w lewo. Jeśli ich liczba wynosi 5 lub mniej, to reguła została spełniona i wskazuje na zaburzony transport mineralny.

Na wyniku znajduje się 8 elementów, które przekroczyły 50-ty centyl, a więc wynik ten nie spełnia reguły 2.

UWAGA: Jeśli druga reguła została spełniona to potencjalnie toksyczne pierwiastki, których poziom jest bardzo podwyższony prawdopodobnie nie mają żadnego znaczenia. Chyba, że ich poziom jest znacznie wyższy niż jakiegokolwiek innego elementu z tabeli „ESSENTIAL AND OTHER ELEMENTS”.

Reguła 3

Trzecia reguła polega na policzeniu elementów, które zachodzą na skrajne czerwone pola po obu stronach. Jeśli jest ich 4 lub więcej to reguła została spełniona, a wynik wskazuje na zaburzony transport mineralny.

Na przykładowym wyniku tylko jeden element zachodzi na czerwone pole, a więc reguła nie została spełniona.

UWAGA: Jeśli reguła 3 lub 4 została spełniona, to potencjalnie toksyczne pierwiastki, których poziom jest bardzo podwyższony mogą, ale nie muszą mieć większego znaczenia. Istnieje również możliwość, że u danej osoby występuje problem z pierwiastkiem, którego poziom nie jest podwyższony.

Reguła 4

Czwarta reguła polega na policzeniu wszystkich elementów po obu stronach, które znajdują się na białym i zielonym polu. Jeśli ich liczba wynosi 11 lub mniej to reguła została spełniona i wskazuje na zaburzony transport mineralny.

Na wyniku mamy tych elementów 14, a więc reguła nie została spełniona.

Reguła 5

Piąta reguła jest stosowana, gdy żadna z pozostałych 4 nie została spełniona. Sprawdza się wtedy, czy jakiekolwiek dwie z powyższych reguł są bardzo bliskie spełnienia, np. jakiś element był na granicy spełnienia w przypadku dwóch reguł. Jeśli tak to wynik wskazuje na zaburzony transport mineralny. Jeśli jednak jakakolwiek reguła została spełniona, reguła piąta nie ma znaczenia i pomija się ją.

Na wyniku żadna reguła nie była blisko spełnienia, a więc 5 reguła również nie została spełniona.

UWAGA: Jeśli reguła 5 jest spełniona, to wszystkie informacje wymienione w powyższych uwagach pod regułami, mają nieco mniejsze znaczenie i wymagają odpowiedniej interpretacji.

WAŻNE: Jeśli wynik nie spełnia żadnej reguły to nie oznacza, że dana osoba nie jest zatruta rtęcią. Zdarzają się osoby, których wyniki analizy pierwiastkowej włosów nie spełniają reguł, a mimo to, osoby te cierpią z powodu zatrucia, jednakże są to rzadkie sytuacje.

Ciekawostka

Wynik, którym posłużyłem się jako przykładem nie spełnił żadnej reguły, a więc na pierwszy rzut oka można uznać, że tabelka TOXIC METALS oraz ESSENTIAL AND OTHER METALS posiada wiarygodne wskazania i stanowi przydatne źródło informacji. Jednakże mimo braku spełnienia reguł, na wyniku można zaobserwować charakterystyczne zjawisko dla zatrucia rtęcią, czyli retencje pewnych metali toksycznych – aluminium, antymonu, arsenu, niklu, srebra i cyny choć jest ona jeszcze mała. Ponadto mamy nieco podniesiony poziom rtęci co oznacza, że dana osoba miała z nią kontakt w ciągu ostatnich kilku miesięcy. To dwie bardzo istotne wskazówki, które w połączeniu z objawami zatrucia rtęcią wskazywały by na przewlekłe zatrucie nią i kwestią czasu byłoby aż wynik zacząłby spełniać którąś z reguł. W przypadku oceny tego i podobnych wyników kluczowy jest wywiad przeprowadzony przez doświadczoną osobę.

Co zrobić, gdy analiza pierwiastkowa włosów nie spełnia żadnej reguły?

Jeśli wynik analizy pierwiastkowej włosów nie spełnił żadnej reguły to może oznaczać, że dana osoba nie jest zatruta rtęcią. Natomiast brak spełnienia żadnej z reguł oraz brak wysokiego poziomu rtęci we włosach nie zawsze oznacza brak zatrucia rtęcią.

Transport mineralny mógł nie zostać na tyle zaburzony, aby było to widoczne w analizie pierwiastkowej włosów choć obserwuje się wtedy tendencję do retencji pewnych toksycznych metali. Taka sytuacja jest również możliwa, gdy dojdzie do zatrucia oparami rtęci, gdyż odkłada się ona wtedy głównie w mózgu.

Dlatego nie zawsze brak spełnionych reguł oraz niski poziom rtęci na wyniku oznacza, że dana osoba nie ma z nią problemu. Jeśli wynik nie spełnił żadnej reguły, tak jak w przypadku wyniku użytego w tym artykule to konieczna jest interpretacja poziomów elementów z pierwszej i drugiej tabeli w połączeniu z dokładnym wywiadem. Taka interpretacji wymaga najwięcej wiedzy i doświadczenia. Nie mniej, jeśli żadna reguła nie została spełniona i żaden element z tabeli TOXIC METALS nie wykroczył na czerwone pole to najczęściej przyczyną problemów danej osoby nie jest zatrucie metalami.

Dodatek

Poniżej zamieszczam dwie tabelki przedstawiające trafność wskazania dla danego pierwiastka przy prawidłowym i zaburzonym transporcie mineralnym.

Tabela TOXIC METALS

Transport mineralnyPrawidłowyZaburzony
Aluminium (Al)UU
Antimony (Sb)RR
Arsenic (As)R*R*
Barium (Ba)??
Berylium (Be)??
Bismuth (Bi)R/UU/X
Cadmium (Cd)RX*
Lead (Pb)U*U*
Mercury (Hg)U*U*
Platinum (Pt)??
Thallium (Tl)?*?*
Thorium (Th)?*?*
Uranium (U)R*R*
Nickel (Ni)??
Silver (Ag)UU*
Tin (Sn)UH*
Titanium (Ti)UU*

Tabela ESSENTIAL AND OTHER ELEMENS

Tansport MineralnyPrawidłowyZaburzony
Calcium (Ca)O*X*
Magnesium (Mg)O*L*
Sodium (Na)XX
Potassium (K)XX
Copper (Cu)UX*
Zinc (Zn)U*O
Manganese (Mn)UX*
Chromium (Cr)RX*
Vanadium (V)UX
Molybdenum (Mo)R*X
Boron (Br)U*X*
Iodine (I)UX*
Lithium (Li)UX
Phosphorus (P)RX*
Selenium (Se)U*X*
Sulfur (S)XX
Cobalt (Co)??
Iron (Fe)XX
Germanium (Ge)??
Rubidium (Rb)??
Zirconium (Zr)UH*

Objaśnienie znaczeń

X – Nie odzwierciedla poziomu w organizmie
O – Poruszą się w kierunku przeciwnym do zawartości w organizmie
L – Jego poziom jest niski
H – Jego poziom jest wysoki
U – Uważany jest za wiarygodny
R – Dobrze odzwierciedla jego zawartość w organizmie
* – Nie jest regułą bezwzględną i wymaga odpowiedniej interpretacji
? – Nie wiadomo, ale ma znaczenie dla interpretacji poziomu innych pierwiastków