Środki chelatujące stosowane w protokole Cutlera

W protokole Cutlera wykorzystuje się 3 środki chelatujące i każdy z nich ma swoją specyfikę działania.

Wszystkie chelatory stosowane w protokole są związkami zawierającymi dwie grupy tiolowe*, nazywane również sulfhydrylowymi. Grupy te są połączeniem siarki z wodorem i łatwo wiążą się z rtęcią oraz innymi metalami ciężkimi tworząc kompleksy. Następnie powstałe kompleksy chelator-metal są usuwane z organizmu.

* W przypadku kwasu alfa-liponowego, to jego metabolit – kwas dihydroliponowy zawiera dwie grupy tiolowe.

W protokole Cutlera stosuje się:

  • LA/ALA – Lipoic acid / alpha-lipoic acid, czyli kwas liponowy / alfa-liponowy, znany również jako tioktynowy
  • DMSA – Dimercaptosuccinic acid, czyli kwas dimerkaptobursztynowy.
  • DMPS – dimercaptopropane sulfonic acid, czyli kwas dimerkaptopropanosiarkowy / dimerkaptopropanosulfonowy

LA/ALA – kwas liponowy / alfa-liponowy

ALA jest nasyconym kwasem tłuszczowym rozpuszczalnym zarówno w wodzie jak i tłuszczach. Jest jedynym środkiem chelatującym stosowanym w protokole, który przekracza barierę krew-mózg oraz penetruje w głąb organów, skąd wyciąga metale ciężkie. Działa zarówno w przestrzeni zewnątrz jak i wewnątrzkomórkowej.

Biodostępność przy podaniu doustnym wynosi 40-50%. Zaleca się przyjmować go pomiędzy posiłkami, ponieważ przyjmowany do posiłku wchłania się w mniejszym stopniu. ALA wchłaniany jest bardzo szybko z układu pokarmowego i również szybko jest usuwany z organizmu.

Okres półtrwania samego kwasu liponowego jest bardzo krótki i wynosi zaledwie 20-30 minut, natomiast okres półtrwania wynoszący 2-3 godziny został określony na podstawie jego metabolitów oraz doświadczeń osób stosujących ALA. Badania miały tutaj mniejsze znaczenie, gdyż sytuacja w przypadku ALA jest dość złożona, ponieważ jest kwasem tłuszczowym i nie ulega on metabolizmowi w pierwszej kolejności, jak typowe ksenobiotyki. Jest on metabolizowany do przynajmniej kilkunastu znanych nam metabolitów, które posiadają właściwości chelatujące. Metabolity ALA są usuwane głównie z moczem i częściowo z kałem, natomiast kompleksy z rtęcią, które tworzą wydalane są głównie (w 70%) z kałem.

ALA występuje w dwóch formach – R-ALA oraz S-ALA. Popularne suplementy na rynku zawierają mieszaninę R/S ALA i to właśnie ją zaleca Cutler do stosowania w protokole. W sklepach można znaleźć samą formę R-ALA, natomiast Cutler odradzał jej stosowanie, ponieważ wielokrotnie otrzymywał informacje od osób ją stosujących, że była nieskuteczna. Produkty zawierające tą formę są oznaczone jako R-ALA i są wyraźnie droższe od mieszaniny R/S ALA.

Kwasu alfa-liponowego nie należy stosować u osób z amalgamatami, u małych dzieci, które były szczepione w przeciągu ostatnich 3 miesięcy oraz u kobiet w ciąży i w trakcie karmienia piersią.

Działanie

Badania nad właściwościami chelatującymi kwasu liponowego nie są jednoznaczne. Według Cutlera ALA usuwa: rtęć (jest najlepszym chelatorem rtęci nieorganicznej), arsen (jest najlepszy chelatorem arsenu), mangan, cynk, kadm, ołów, kobalt, nikiel, żelazo, miedź. Prawdopodobnie usuwa również antymon, pallad, platynę, tal i wolfram. Jego powinowactwo do ołowiu jest stosunkowo małe, natomiast dzięki swoim właściwościom przeciwutleniającym, pomaga zmniejszyć stres oksydacyjny, który powoduje ołów oraz inne metale ciężkie.

ALA zmniejsza wydalanie miedzi, cynku, kadmu i metylortęci, dlatego przerwy pomiędzy cyklami z jego zastosowaniem są potrzebne, aby ich poziom nie wzrósł zbyt mocno – głównie miedzi. Miedź jest usuwana z organizmu głównie (nawet do 80%) z żółcią, a ALA hamuje ten proces. Warto pamiętać, że ALA również zwiększa wydalanie miedzi z moczem, jednakże droga ta stanowi tylko kilkanaście procent całkowitego wydalania miedzi.

Dlatego Cutler zaleca robić przerwy o długości nie krótszej niż długości trwania cyklu. Przerwy te mają na celu zapobiec nadmiernemu nagromadzeniu miedzi w organizmie, a w konsekwencji nawet potencjalnemu zatruciu nią. Według Cutlera w praktyce okazało się, że do znacznej kumulacji miedzi dochodzi wolniej i rzadziej niż początkowo zakładał. Wygląda na to, że część osób jest bardziej podatna na szybszy wzrost jej poziomu choć może dojść do tego u każdego, jeśli ALA będzie stosowany w niewłaściwy sposób.

Stosowanie ALA w połączeniu z DMSA, zwiększa ilość usuwanej rtęci o 30% w stosunku do stosowania tych chelatorów osobno. Prawdopodobnie odnosi się to również do połączenia ALA z DMPS. Ponadto przyjmowanie ALA w połączeniu z DMSA lub DMPS zmniejsza niekorzystny wpływ ALA na sferę emocjonalną.

Warto zapamiętać

Według Cutlera ALA można przyjmować dopiero przynajmniej 3 miesiące od ostatniej ekspozycji na rtęć. Przyjmowanie ALA w sytuacji, gdy stężenie rtęci we krwi jest znacznie podniesione może skutkować jej transportem do mózgu.

Działania niepożądane

ALA zwiększa wydalanie żółci i może przez to nasilać problemy z pęcherzykiem żółciowym, drogami żółciowymi i ogólnie układem pokarmowym. Może podrażniać odbyt, a więc jego stosowaniu może towarzyszyć swędzenie i pieczenie tych okolic, zwłaszcza przy hemoroidach. Luźne i ciemne stolce również się zdarzają i również wynika to ze zwiększonego wydalania żółci.

Cutler dostrzegł również pewne charakterystyczne objawy, które nasila kwas liponowy, należą do nich: zwiększenie wydalania moczu, natrętne i obsesyjne myśli, zmienność emocjonalna, apatie, brak motywacji, charakterystyczny zapach moczu i łagodny światłowstręt. Efekty te można złagodzić poprzez jednoczesne stosowanie ALA z DMSA lub DMPS oraz skracając przerwę pomiędzy dawkami i zwiększając dawki suplementów wchodzących w skład bazowej 4.

Nietolerancja ALA

Istnieje grupa osób, u których stosowanie nawet bardzo małych dawek ALA skutkuje dużym pogorszeniem samopoczucia. Problem zwykle znika po dłuższym stosowaniu protokołu z użyciem samego DMSA lub DMPS. Z doświadczeń różnych osób wynika, że poprawa tolerancji na stosowanie ALA wzrasta najszybciej po kilku miesiącach systematycznego stosowania protokołu do nawet półtora roku.

Przyjmowanie ALA w postaci wcierek

Jeśli podanie ALA doustnie jest z jakiegoś powodu znacznie utrudnione lub w ogóle nie jest możliwe, to ALA moze być podawane przez skórę (transdermalnie) jako wcierki. ALA jest dość stabilne po rozpuszczeniu i ma właściwości lipofilowe, dzięki czemu może wchłonąć się przez skórę.

Wcierkę z ALA można przygotować poprzez jego wymieszanie w maści lub kremie, najlepiej o jak najprostszym składzie. Można również rozpuścić go w oleju np. lnianym lub kokosowym. Bierzę się w tym celu ¼ – ½ łyżeczki (małej do herbaty) oleju i rozpuszcza w nim ALA. Następnie wciera się go w miejsce, gdzie skóra jest cienka, np. wewnętrzna strona przedramion.

Do wcierania środka chelatującego innej osobie używa się rękawiczek, aby uniknąć wchłonięcia się jego części w dłonie osoby smarującej.

Wcierki zaleca się przygotowywać na bieżąco, tuż przed użyciem. Dawki oraz przerwy pomiędzy nimi powinny być takie same jak w przypadku przyjmowania doustnego. Przyswajanie ALA przez skórę jest nieco mniejsze niż doustnie.

DMSA i DMPS jako wcierki

DMSA i DMPS nie posiadają właściwości lipofilowych i potrzebują czegoś, co przetransportuje je przez skórę, dlatego wykonanie transdermalnego DMSA i DMPS wymaga odpowiedniej wiedzy i zalecany jest zakup gotowego produktu w aptece.

Opinie o stosowaniu DMSA i DMPS w ten sposób są bardzo mieszane. Cutler odradza stosowanie DMSA w ten sposób ze względu na dość częste reakcje skórne, ale jeśli z jakiegoś powodu nie ma innej możliwości to jest to zawsze jakieś rozwiązanie.

W przypadku DMPS w postaci wcierek są osoby, które stosowały go z powodzeniem, ale jest również dużo osób, które nie odczuwały efektów, a postępy przyszły dopiero wraz ze zmianą na formę doustną.

DMSA – kwas dimerkaptobursztynowy

DMSA jest rozpuszczalnym w wodzie analogiem dimerkaprolu (BAL). Został dopuszczony przez FDA do stosowania u dzieci i dorosłych. Po podaniu doustnym wchłania się szybko, lecz nierównomiernie, a jego biodostępność przy podaniu tą drogą wynosi około 50%. Nie powoduje redystrybucji metali ciężkich do mózgu, ponieważ nie przekracza bariery krew-mózg, a obszar dystrybucji dotyczy głównie przestrzeni zewnątrzkomórkowej. Maksymalne stężenie we krwi osiąga po około 3 godzinach. 95% zawartości DMSA we krwi ulega związaniu z białkami, głównie resztami cysteinowymi grup sulfhydrylowych (SH) albumin, następnie tworzą się przypuszczalnie w nerkach mieszane disiarczki, które prawdopodobnie są właściwymi związkami chelatującymi (metale wiążą pozostałe grupy SH).

Okres półtrwania przekształconego DMSA wynosi około 2-4 godzin i wydalany jest głównie z moczem.

Działanie

DMSA nie przekracza bariery krew mózg i w przeciwieństwie do ALA, może być stosowany tuż po ekspozycji na rtęć, z wyjątkiem zabiegu usunięcia amalgamatów, po którym należy odczekać 4 dni. Przy jednoczesnym stosowaniu z ALA, zmniejsza jego efekty uboczne związane z emocjami.

DMSA usuwa (plusy przy danym metalu oznaczają, że DMSA usuwa go lepiej niż DMPS): Antymon+, Arsen (głownie formy nieorganiczne, w przypadku form organicznych o właściwościach lipofilowych są mniej skuteczne), beryl, bizmut, kadm+, kobalt, miedź (prawdopodobnie), złoto (badania prowadzono tylko na zwierzętach), ołów+, rtęć (forma organiczna+ i nieorganiczna) i nikiel (badania tylko na zwierzętach). Skuteczność DMSA w obniżaniu poziomu ołowiu we krwi po podaniu doustnym jest porównywalna z EDTA podawanym pozajelitowo.

Wydalanie z moczem jonów żelaza, wapnia, cynku i magnezu przy stosowaniu DMSA jest nieznaczne, natomiast może istotnie zwiększyć wydalanie miedzi przy użyciu większych dawek.

Nasilenie objawów związanych ze spadkiem stężenia DMSA w organizmie, występuje około 6 godzin po przyjęciu pojedynczej dawki. Dlatego Cutler zaleca przyjmować go w krótszych odstępach czasowych – co 4 godziny, a nawet częściej, aby zapobiec nasileniu objawów.

Działania niepożądane

Do najczęstszych działań niepożądanych, które występują u około 10% osób należą: brak łaknienia, nudności, wymioty i biegunka oraz przejściowe zwiększenie aktywności aminotransferaz wątrobowych. Rzadziej – u około 5% osób pojawia się wysypka, która czasami wymaga zaprzestania przyjmowania leku. Ponadto może obniżać poziom neutrofili i dość często przyczynia się do przerostu candidy. Najrzadszym działaniem niepożądanym jest rozwój anemii hemolitycznej u osób z niedoborem dehydrogenazy glukozo-6-fosforanowej, który jest wadą genetyczną. DMSA jest mniej toksyczny niż DMPS i jest ogólnie dobrze tolerowany.

W przypadku znacznego spadku poziomu neutrofili zaleca się odpowiednią suplementację w celu ich regeneracji oraz przerwanie przyjmowania jeśli zajdzie taka potrzeba.

DMPS – kwas dimerkaptopropanosulfonowy / dimerkaptopropanosiarkowy

DMPS, a dokładniej sól sodowa kwasu dimerkaptopropanosulfonowego (dimerkaptopropanosiarkowego) jest rozpuszczalnym w wodzie i niewielkim stopniu tłuszczach analogiem dimerkaprolu (BAL). Nie został on zatwierdzony przez FDA choć jest stosowany na terenach Rosji od 1958 roku, w Niemczech od 1976, a w Stanach Zjednoczonych od 1999. Jego biodostępność po podaniu doustnym wynosi około 50%, a maksymalne stężenie we krwi osiąga po około 4 godz. Podobnie jak DMSA nie powoduje redystrybucji metali ciężkich do mózgu, ponieważ również nie przekracza bariery krew-mózg. Działa głównie w przestrzeni zewnątrzkomórkowej, natomiast prawdopodobnie dzięki większej rozpuszczalności w tłuszczach, w niewielkim stopniu dostaje się do wnętrza komórek – przestrzeni wewnątrzkomórkowej. Wydalany jest przez nerki wraz z moczem.

Okres półtrwania DMPS wynosi mniej niż 9-10 godzin.

Działanie

DMPS nie przekracza bariery krew-mózg i podobnie, jak DMSA może być stosowany tuż po ekspozycji na rtęć, wyjątek stanowią 4 dni po zabiegu usunięciu amalgamatów. Skuteczniej łagodzi objawy zatrucia rtęcią niż DMSA i jest ogólnie lepiej tolerowany od niego tolerowany. Jego negatywny wpływ na poziom neutrofili oraz przerost candidy również jest mniejszy w porównaniu do DMSA.

DMPS usuwa (plusy przy danym metalu oznaczają, że DMPS usuwa go lepiej niż DMSA): antymon, arsen (głownie formy nieorganiczne, w przypadku form organicznych, które rozpuszczają się w tłuszczach, jest mniej skuteczny), beryl, bizmut, kadm, kobalt+, miedź, złoto (badania prowadzono tylko na zwierzętach), ołów (choć badania nie są całkowicie jasne, generalnie w przypadku zatrucia ołowiem, w pierwszej kolejności stosuje się DMSA), rtęć (forma organiczna i nieorganiczna), nikiel (badania tylko na zwierzętach) i polon.

Może podobnie jak DMSA zwiększać wydalanie miedzi oraz cynku z moczem, jednakże uważa się, że nie ma to istotnego znaczenia klinicznego.

DMPS w połączeniu z dietą bogatą w związki odżywcze oraz proteiny znacznie zmniejsza objawy zatrucia arsenem.

Nasilenie objawów związanych ze spadkiem stężenia DMPS w organizmie, występuje około 10-12 godzin po przyjęciu pojedynczej dawki. Dlatego Cutler zaleca przyjmować go w krótszych odstępach czasowych – co 8 godziny, a nawet częściej, aby zapobiec nasileniu objawów.

Działania niepożądane

Toksyczność DMPS jest mała (choć nieco większa niż DMSA), a efekty uboczne występują bardzo rzadko. Do efektów ubocznych należą: gorączka, dreszcze, wysypka, wzrost poziomu enzymów wątrobowych, neutropenia, spadek ciśnienia (mniejszy niż przy DMSA), a w rzadkich przypadkach zespół Stevensa-Johnsona oraz rumień wielopostaciowy. Jeśli pojawi się wysypka lub rumień na skórze i/lub błonach śluzowych nie wolno więcej go przyjmować.

9 komentarzy

  • Czy ALA chelatuje Bar?

  • Wojsław

    po co mieszanina, skoro R-ALA nie działa ???

    • A

      Ponieważ racematy mogą działać inaczej niż poszczególne enancjomery, z których się składają.

  • Sharona

    co ma zrobić osoba, która ma wypełnienia amalgamatowe,a podejrzewa u siebie zatrucie rtęcią. Czy wszystkie amalgamaty zawieraja rtęć i czy ząb po takim wypełnieniu ( ponad 10 lat już) jest do uratowania?

    • A

      Na początek dobrze byłoby wykonać analizę pierwiastkową włosów, aby zobaczyć, czy zatrucie rtęcią faktycznie stanowi u Pani problem.

      • na jakiej zasadzie okresla sie czy nie ma resztek amalgamatu pod biala plomba na podstawie tego zdjecia skrzydłowo-zgryzowego? Czy kazdy moze to ocenic albo czy przynajmniej dentysta potrafi to ocenic? Pytalam kiedys jednego dentyste tak ogolnie czy na podstawie rtg mozna ocenic czy jest amalgamat pod kompozytem to nie wpsominal nic o tym skrzydłowo-zgryzowym zdjeciu ;/

        • A

          Na zdjęciu skrzydłowo-zgryzowym widać pozostałości po amalgamatach, choć ocena takiego zdjęcia wymaga czasem doświadczenia. Najlepiej byłoby udać się do gabinetu, w którym usuwają amalgamaty w bezpieczny sposób i mają doświadczenie w tych sprawach.

Komentarze są wyłączone.